Sự Suy Tàn Của Quyền Lực

Người sáng lập ra Facebook - Mark Zuckerberg đã chọn cuốn “Sự suy tàn của quyền lực” để mở đầu cho thử thách “Năm của sách” của mình, đồng thời, cũng đề xuất đây chính là cuốn sách của năm (Book of the year). Cuốn sách đã cập nhật những khái niệm về quyền lực trong thế kỷ 21. Quyền lực, như chúng ta đã biết, đang chuyển dịch: từ dinh thự tổng thống tới quảng trường, từ những tập đoàn khổng lồ sang những công ty khởi nghiệp lanh lợi, chậm mà chắc, từ nam giới sang phụ nữ. Nhưng chỉ biết vậy là không đủ. Quyền lực đang trải qua sự biến chuyển sâu sắc hơn nhiều, một sự biến chuyển đã không được nhận ra và hiểu một cách đầy đủ.

Trong “Sự suy tàn của quyền lực”, chủ biên – cựu tổng biên tập viên của Foreign Policy – Moisés Naím giải thích về cuộc chiến giữa những “tay chơi hạng nặng” đã từng có thời vàng kim của mình với những quyền lực vi mô đang thách thức họ trong mọi lĩnh vực của đời sống con người. Dấy lên những khiêu khích, Naím cho thấy làm cách nào để chống lại sự phát triển của quyền lực vi mô có thể lật đổ chế độ độc tài, làm suy  yếu chế độ tư bản, và mở ra những cơ hội mới đáng chú ý, nhưng nó cũng có khả năng gây ra sự hỗn loạn và tê liệt. Naím khéo léo che giấu những sự chuyển dịch địa bàn trong kinh doanh, tôn giáo, giáo dục, trong gia đình và cả mọi mặt của vấn đề chiến tranh – hòa bình. Có rất nhiều ví dụ cho những điều trên trong cuộc sống thường ngày: Năm 1977, 81 quốc gia nằm dưới sự kiểm soát của các nhà độc tài, trong khi lúc này, hơn nửa thế giới đang được hưởng chế độ dân chủ. Những CEO ngày nay dù nhiều hơn về số lượng nhưng nhiệm kỳ của họ cũng ngắn hơn so với người tiền nhiệm. Những công cụ hiện đại của chiến tranh cũng có giá thành thấp hơn và dễ tiếp cận hơn, điều này khiến cho những tổ chức như Hezbollah có khả năng mua được những công cụ, vũ khí như máy bay không người lái cho riêng mình. Trong nửa còn lại của năm 2010, mười quỹ đầu tư hàng đầu kiếm được nhiều hơn 6 ngân hàng lớn nhất thế giới gộp lại. 

Những người cầm quyền bảo vệ cho quyền lực của mình bằng cách dựng nên những hàng rào trong mọi mặt như văn hóa, kinh tế, ngoại giao để giữ chân những đối thủ bên ngoài chiến tuyến. Ngày nay, những lực lượng nổi dậy gỡ bỏ những hàng rào ấy nhanh chóng và đơn giản hơn bao giờ hết, chỉ để chỉ ra rằng, những hàng rào ấy mỏng manh đến thế nào. “Sự suy tàn của quyền lực” vừa mang tính đại chúng, vừa khiến người đọc say mê, Naím đưa ra một cách nhìn mang tính cách mạng vào sự tất yếu của việc quyền lực suy tàn – và cho thấy nó sẽ thay đổi thế giới ra sao.